ส่วนที่ ๑  ข้อมูลทั่วไปของอำเภอ ประกอบด้วย

1.1 ความเป็นมาของอำเภอ

                   อำเภอท่ายางก่อนยกฐานะเป็นอำเภอแบ่งเขตการปกครองเป็น ๒ ส่วน คือ ส่วนที่เป็นฝั่งซ้ายของแม่น้ำเพชรบุรี อยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเมืองเพชรบุรี ส่วนที่เป็นฝั่งขวาขึ้นอยู่กับอำเภอนายาง ต่อมาราว  พ.ศ.๒๔๓๖ ได้ยกฐานะเป็นอำเภอ มีพื้นที่กว้างใหญ่ขนาดพื้นที่หนึ่งในสามของจังหวัดเพชรบุรี ประมาณ ๓,๒๙๐ ตารางกิโลเมตร อาณาเขตทิศตะวันตกติดต่อกับประเทศพม่า เป็นพื้นที่ป่าดิบชื้นภูเขาสูงต้นน้ำเพชรบุรี และต้นน้ำปราณบุรี มีป่าไม้ แร่ธาตุ อุดมสมบูรณ์ ด้านทิศตะวันออกติดต่อกับอ่าวไทยเป็นอำเภอที่มีลักษณะภูมิประเทศทุกรูปแบบ ตั้งแต่ทะเล ป่า ภูเขา ตั้งอำเภอครั้งแรกที่ริมฝั่งแม่น้ำแม่ประจันต์ ชื่อว่า อำเภอแม่ประจันต์ ปัจจุบันเป็นที่ตั้งวัดแม่ประจันต์ (วังไคร้) หมู่ ๓ ตำบลวังไคร้ อยู่ได้ประมาณ ๒๐ ปี ทางราชการเห็นว่าอยู่ไกลจากชุมชน จึงย้ายมาตั้งที่แห่งใหม่ ที่บ้านท่าเหว หมู่ ๒ ตำบลท่าแลง  (เดิมหมู่ ๒ ตำบลยางหย่อง) ประมาณ พุทธศักราช ๒๔๕๖ เรียกอำเภอยางหย่อง และเมื่อราวปี พุทธศักราช ๒๔๖๐  ได้ย้ายที่ตั้งอำเภอยางหย่อง จากบ้านท่าเหว มาตั้งที่ว่าการอำเภอใหม่ ที่ชุมชนบ้านท่ายาง หมู่ ๑  ตำบลท่ายาง แต่ยังเรียกชื่ออำเภอยางหย่องอยู่เหมือนเดิม ประมาณปี พุทธศักราช ๒๔๘๐ ได้เปลี่ยนชื่อใหม่ให้ตรงกับสถานที่ เรียกว่า “อำเภอท่ายาง” เพื่อให้ตรงกับชื่อหมู่บ้าน ที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่จนกระทั่งถึงปัจจุบัน

                   เมื่อทางราชการเห็นว่าอำเภอท่ายางมีพื้นที่เขตการปกครองที่กว้างใหญ่ทำให้ราษฎรเดินทางมาติดต่อราชการไม่สะดวกและสิ้นเปลือง ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง จึงได้แยกเขตการปกครองของอำเภอไปตั้งเป็นกิ่งอำเภอแก่งกระจาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ ๒๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๐ และได้ยกเป็นอำเภอเมื่อปี พุทธศักราช ๒๕๓๕

1.2   คำขวัญอำเภอ

“ชั่งหัวมันพระราชทาน

เกษตรคู่บ้าน ขนมหวานคู่เมือง

เขาลูกช้างลือเลื่อง ฟูเฟื่องหาดปึกเตียน”